In elk gedicht zit een boodschap. Soms is de boodschap in het gedicht dat er geen boodschap in zit. De boodschap of de bedoeling zie je vaak niet eens de eerste keer dat je het gedicht leest. Want dat is het mooie van gedichten: hoe vaker je het leest hoe meer er in blijkt te zitten. Een van de onderwerpen van poëzie is de poëzie zelf. De dichter is het onderwerp of het gedicht.

Een verrassend gedicht over het gedicht werd mij opgestuurd. Het is een lang gedicht waarin wordt gezegd dat een gedicht eigenlijk geen gedicht hoeft te zijn, maar altijd een gedicht is, ook al is het geen gedicht. Het mag eigenlijk niet rijmen, maar toch rijmt het. Het moet ergens over gaan, maar eigenlijk gaat het nergens over. Een en al tegenstrijdigheid: het staat vol paradoxen.

HET ZIT IN HET WIT

men neme wat woorden
en behoorlijk wat wit
plus een goed lopende dreun
waar wat ritme in zit

als je wilt dat je gedicht zich
van een versje onderscheidt
zorg dan dat je iedere zweem
van rijm in je tekst vermijdt

eindrijm of klinkerrijm
binnenrijm of alliteratie
het is allemaal te vèr gezocht
het is pure beroeps-deformatie

wie denkt dat iets moet rijmen
zet zich ook klem in een schema
maar wie echt vrijuit wil dichten
richt zich liever op een thema

bovendien biedt een thema
ook voor de lezer een basis
zo'n thema communiceert ook
dat het niet voor Sinterklaas is

een thema maakt van de lezer
zelf weer een beetje een poëet
van alles wat hij in zo'n gedicht leest
had zelfs de dichter vaak geen weet

de rest van het dichtwerk
heeft nauwelijks voeten in aarde:
woorden of metaforen hebben
eigenlijk weinig toegevoegde waarde

en ook al lijkt het wat absurd
maar op het eerste gezicht
weerspiegelt zich in de titel al
de waarheid van een gedicht

de rest is gedoe en leidt maar af
van het puur en maagdelijk wit
waarin uiteindelijk de essentie
van alle poëzie besloten zit

frank van den dungen

Mas Papo dichter van Bernheze